گروه مهندسی عمران، دانشکده عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده: (2145 مشاهده)
زمینه و هدف: پرورش ماهی نیازمند آب با کیفیت مناسب است تا امکان تولید محصولات با کمترین تلفات و ریسک بهداشتی فراهم گردد اما خود بعنوان یک منبع آلاینده بشمار می‌رود. هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفی رودخانه با کاربری آبزی‌پروری است تا با توجه به پارامترهای فیزیکوشیمیایی و شاخص کیفی آب امکان توسعه مراکز بیشتر پرورش ماهی بررسی گردد. مواد و روش‌ها: این مطالعه بصورت میدانی و آزمایشگاهی، در 6 دوره در سال آبی 1396-1395 با فاصله زمانی دوماهه و از مجموع 21 ایستگاه واقع در مسیر رودخانه کبکیان و نقاط خروجی منابع آلاینده صورت پذیرفت و نتایج حاصل با نرم‌افزار SPSS و انجام آزمون آماری در قالب تحلیل واریانس بصورت مکانی و زمانی تحلیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که اکسیژن محلول بیش از 7 میلی‌گرم بر لیترو شاخص کیفی آب رودخانه 70 و در وضعیت مطلوب است. با این وجود، نوسانات فصلی پارامترهای BOD، COD و نیتریت در آب رودخانه قابل ملاحظه بوده و میانگین آنها برای پرورش ماهی نسبتاً بالاست که به ترتیب 10، 16 و 0.14 میلی‌گرم بر لیتر می‌باشد. در این میان، تنها پارامتر BOD دارای نوسانات قابل ملاحظه مکانی نیز بوده است و بر این اساس بعنوان شاخص اصلی کنترل کیفی رودخانه معرفی می‌گردد. نتیجه‌گیری: در مجموع کیفیت آب رودخانه کبکیان برای توسعه مراکز پرورش ماهی مناسب است اما بدلیل احتمال حضور مواد آلاینده خاص مانند مالاشیت‌گرین، پیشنهاد گردید نظارت بر واحدها بویژه در بالادست رودخانه، برای کاهش ریسک بهداشتی این فعالیت‌ها و کنترل تخلیه بار کربنی و نیتروژنی افزایش یابد.
