:: دوره 6، شماره 4 - ( 6-1398 ) ::
جلد 6 شماره 4 صفحات 400-385 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه قزل‌اوزن در محدوده استان زنجان با استفاده از شاخص‌هایNSFWQI ،IRWQISC و Liou
جابر اعظمی* ، ناصر کیانی‌مهر ، عباسعلی زمانی ، زهرا عبدالهی ، محمد زارعین ، ناصر جعفری
استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده:   (2656 مشاهده)
زمینه و هدف: توسعه‌ی ناپایدار کشاورزی و آبزی‏پروری در حریم بسیاری از رودخانه‏ ها سبب کاهش کیفیت آب‌های جاری آن‌ها شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه‏ ی قزل‏اوزن با استفاده از شاخص‏های کیفی متداولِ آب‏های سطحی، در محدوده‌ی استان زنجان است.
روش بررسی: 18 ایستگاه در طول رودخانه‌ی قزل اوزن بر اساس معیارهای استاندارد شامل نوع کاربری اراضی، زمین‏شناسی، نقاط دارای تنوع زیستی، دسترسی و پراکندگی در امتداد رودخانه انتخاب گردید. ویژگی‌های اکسیژن محلول، دما، کدورت و هدایت الکتریکی درمحل نمونه‏برداری و مقدار کلیفرم مدفوعی، خواست اکسیژن بیوشیمیایی، خواست اکسیژن شیمیایی، فسفات، نیترات، نیتریت، آمونیاک، سولفات و کلر در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد.
یافته‏ها: اختلاف معنی‏داری در میزان کلی‏فرم رودخانه با استاندارد وجود دارد. هم‌چنین نتایج شاخص‏های کیفیت آب بیانگر تاثیرات بسیار زیاد کشت زیتون در طارم و آبزی‏پروری در ماهنشان است. از میان تمام متغیرهای کیفی مورد مطالعه، نیترات و کلی‏فرم مدفوعی در بین دو منطقه طارم و ماهنشان اختلاف معنی‏داری داشتند. بالاترین وضعیت کیفی مربوط به ایستگاه 7 که دسترسی کمتری برای توسعه فعالیت‏های انسانی وجود داشت، بود. براساس انطباق نتایج شاخص‏ها با کاربری اراضی (واقعیت زمینی)، نتایج شاخص کیفی آبهای سطحی ایران بدلیل بهره‏گیری از متغیرهای کیفی بیشتر و تطابق کاملتر، عملکرد بهتری نشان داد.
نتیجه‏گیری: کشت زیتون در منطقه طارم و توسعه ناپایدار آبزی‏پروری در ماهنشان مهم‌ترین دلایل کاهش کیفیت آب است. در این راستا، توجه به مدیریت جامع منابع آب، آموزش بومیان، ارزیابی اثرات محیط­زیستی  و تعیین توان اکولوژیک سرزمین باید مورد توجه باشد.
واژه‌های کلیدی: قزل‌اوزن، IRWQISC، طارم، ماهنشان.
متن کامل [PDF 928 kb]   (791 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/6/23 | پذیرش: 1398/6/23 | انتشار: 1398/6/23



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 6، شماره 4 - ( 6-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها