|
مکان‌یابی محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده از روش‌های سوارا (SWARA)، کوپراس (COPRAS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مورد مطالعه: شهر کرمانشاه
|
سمیه جلیلیان    ، سهیل سبحان اردکانی* ، مهرداد چراغی ، سیدمسعود منوری ، بهاره لرستانی |
| دکترای تخصصی علوم محیط‌زیست، استاد گروه محیط‌زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران |
|
|
چکیده: (1215 مشاهده) |
زمینه و هدف: انتخاب محل دفن پسماند جامد شهری به‌خاطر اهمیتی که در کنترل آلودگی‌های محیط‌زیستی و معضلات آن دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آن‌جا که، مکان‌یابی فرآیندی زمان‌بر و چندجانبه با دخالت پارامترهای مختلف اقتصادی- اجتماعی و به‌ویژه محیط‌زیستی است، نیازمند استفاده از نظر خبرگان، منابع اطلاعاتی زیاد و روش‌های چند معیاره است. بنابراین، این پژوهش با هدف پیشنهاد مناسب‌ترین محل دفن پسماندهای جامد شهری کرمانشاه در سال 1398 انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی، با استفاده از روش وزن‌دهی سوارا (SWARA)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش کوپراس (Copras) به‌عنوان یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) و همچنین، نظرسنجی از هفت نفر از متخصصان محیط‌زیست برای ارزیابی و امتیازدهی معیارهای محیط‌زیستی و اقتصادی-اجتماعی منتخب شامل ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، شیب، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از زمین‌های کشاورزی، کاربری اراضی، شیب، فاصله از جاده، فاصله از فرودگاه، فاصله از خطوط ریلی و راه‌آهن، فاصله از خطوط انتقال نیرو، منابع آب سطحی و زیرزمینی، فاصله از مراکز جمعیتی، فاصله از گسل، نوع پوشش گیاهی و نوع خاک نسبت به شناسایی مناسب‌ترین محل دفن پسماندهای جامد شهری کرمانشاه اقدام شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از روش سوارا نشان داد که منابع آب، نوع خاک و فاصله از زمین‌های کشاورزی به‌ترتیب با وزن نهایی برابر با 300/0، 202/0 و 119/0 مهم‌ترین معیارها و شیب، فاصله از خطوط انتقال نیرو و فاصله از گسل نیز به‌ترتیب با وزن نهایی برابر با 020/0، 015/0 و 015/0 کم اهمیت‌ترین معیارها در مکان‌یابی بوده‌اند. همچنین، نتایج روش کوپراس نشان داد که نواحی جنوب غربی شهر به‌دلیل ویژگی‌هایی از جمله دوری از مناطق مسکونی و زمین‌های کشاورزی و همچنین، برخورداری از شیب و جاده دسترسی مناسب از شرایط مناسب‌تری برای دفن پسماند جامد شهری برخوردار بودند. به‌طوری‌که، سایت شاه‌ولی با مساحت تقریبی 90 هکتار برای 20 سال آینده به‌عنوان محل دفن پسماند جامد شهری کرمانشاه پیشنهاد شد.
نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از روش‌های سوارا و کوپراس با توجه به انعطاف‌پذیری بالا و دقت در ارائه نتایج می‌تواند جایگزین مناسبی برای روش‌های معمول وزن‌دهی و رتبه‌بندی باشد و به‌تبع آن، می‌توان گزینه نهایی پیشنهادی این روش‌ها را با اطمینان برای استقرار دفن‌گاه پسماند جامد شهری انتخاب کرد. در نهایت، با توجه به این‌که امروزه انتخاب محل مناسب استقرار لندفیل از مهم‌ترین معضلات محیط‌زیستی کلان‌شهرها محسوب می‌شود، نسبت به لحاظ کردن سایر معیارها همچون پارامترهای جمعیت‌شناختی و از طرفی، کاربرد روش‌های جدیدتر تصمیم‌گیری چند معیاره همچون آراس (ARAS) و مولتی مورا (MULTIMOORA) در مطالعه‌های مربوط به استقرار کاربری‌ها و به‌ویژه مکان‌یابی لندفیل توصیه می‌شود. |
|
| واژه‌های کلیدی: دفن زباله، پسماند جامد، مکان‌یابی، تصمیم‌گیری، سیستم اطلاعات جغرافیایی |
|
|
متن کامل [PDF 1428 kb]
(593 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/6/16 | پذیرش: 1400/9/8 | انتشار: 1400/9/30
|
|
|
|
|
|
