|
بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی بر جذب عناصر پر مصرف و فلزات سنگین در سبزیجات (مورد مطالعه؛ گونه شاهی: Lepidium sativum)
|
مریم یونسیان    ، مهرداد چراغی* ، سهیل سبحان اردکانی ، بهاره لرستانی ، هاجر مریخ‌پور |
| دکترای تخصصی علوم محیط‌زیست، دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران |
|
|
چکیده: (802 مشاهده) |
زمینه و هدف : استفاده طولانی‌مدت از لجن فاضلاب و کود منجر به تجمع عناصر سنگین در خاک میشود که این موضوع ممکن است موجب جذب بیش‌تر از حد این عناصر توسط گیاه و به‌تبع آن ورود این عناصر سمی به زنجیر غذایی انسان و حیوان شود. لذا، این تحقیق با هدف بررسی جذب فلزات سنگین و عناصر پر مصرف در سبزی شاهی کشت‌شده در خاکهای تحت تیمارهای مختلف کود و لجن انجام شد.
مواد و روشها: این پژوهش توصیفی، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط و شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای مورد ارزیابی شامل تیمار با کود شیمیایی (دی آمونیوم فسفات)، کمپوست لجن هاضم بی‌هوازی، کمپوست لجن بدون عمل هضم و لجن خام در مقادیر وزنی 28، 57 و 115 گرم و تیمار شاهد بود. غلظت عناصر سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک و عناصر پر مصرف شامل فسفر، ازت و کربن در برگ سبزی شاهی به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد و دادهها با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار آماری SPSS پردازش شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت آرسنیک و ازت (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به ترتیب با مقادیر 592/0 و 2/10 و بیشینه میانگین غلظت کادمیوم، جیوه، سرب و عناصر کربن و فسفر (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به‌ترتیب با 956/0، 701/0، 25/1، 5/98 و 3/10 در هر دو مورد به تیمار 115 گرم کود دی آمونیوم فسفات مربوط بود. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمار کود، لجن و شاهد و بین مقادیر 28، 57 و 115 گرم تیمار کود و لجن در سبزی شاهی از نظر غلظت فلزات سنگین و عناصر پر مصرف تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت (050/0 > p).
نتیجه‌گیری: از آن‌جا که افزایش مقدار مصرف کود و لجن به خاک منجر به افزایش غلظت فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی شده است، لذا، می‌بایست در استفاده از کود و لجن در زمین‌های کشاورزی دقت نظر صورت گیرد. همچنین، مشخص شد که بیشینه جذب فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی به‌ترتیب مربوط به تیمار لجن خام و کود دی آمونیوم فسفات بود که نشان‌دهنده کیفیت بهتر کود کمپوست نسبت به کود شیمیایی و لجن خام است. |
|
| واژه‌های کلیدی: کود آلی، کود شیمیایی، فلزات سنگین، عناصر پرمصرف، سبزی شاهی |
|
|
متن کامل [PDF 679 kb]
(299 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/4/31 | پذیرش: 1400/7/17 | انتشار: 1400/9/30
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
