دوره 11، شماره 4 - ( 6-1403 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 471-456 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Bahmani H, Sobhanardakani S, Rezaian S. Evaluation of Resilience Criteria to Deal with Post-Earthquake Fire in City of Tehran Using Network Analysis Process. J Environ Health Eng 2024; 11 (4) :456-471
URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-1054-fa.html
URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-1054-fa.html
بهمنی حسین، سبحان اردکانی سهیل، رضایان سحر. ارزیابی شاخصهای تاب‌آوری در مقابله با آتش‌سوزی ناشی از زلزله در شهر تهران با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه. مجله مهندسی بهداشت محیط. 1403; 11 (4) :456-471
دکترای تخصصی علوم محیط زیست، استاد گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
چکیده: (602 مشاهده)
زمینه و هدف: تجارب به‌دست آمده از رخداد زلزله در کشورهای مختلف جهان نشان میدهد که وقوع این پدیده میتواند با آتش سوزی همراه باشد و در این شرایط، معضلات مدیریت بحران افزایش خواهد یافت. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی شاخصهای تاب‌آوری در مقابله با آتش‌سوزی ناشی از زلزله در شهر تهران با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه انجام شد.
مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، برای سنجش ارتباط بین متغیرهای تحقیق، پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل سه معیار اصلی و ۲۱ زیرمعیار بین ۱۰ نفر از کارشناسان مدیریت شهری، و آتش‌نشان‌های با سابقه شهر تهران توزیع شد. برای شناسایی معیارهای پژوهش، اولویت‌بندی زیرمعیارها و ارزیابی نحوه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری معیارها به‌ترتیب از تکنیک دلفی، روش ANP و تکنیک DEMATEL استفاده شد. همچنین، برای اولویت‌بندی و وزن‌دهی نهایی معیارها از نرم‌افزار سوپردسیژن استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص "مدیریت و منابع" با وزن نهائی ۰/۴۷۵ مهم‌ترین و مؤثرترین معیار بوده که از بیش‌ترین تعامل با سایر معیارها برخوردار بوده است. از طرفی، معیار "عملکرد زیرساخت‌های شهری" به‌عنوان تأثیرپذیرترین معیار شناخته شد. همچنین، زیرشاخص "طراحی ساختمان‌های ضدزلزله و ضدحریق" با وزن نهائی ۰/۰۹۵ اولویت اول را به‌خود اختصاص داد.
نتیجه گیری: به‌طور کلی، می‌توان اذعان داشت که به‌منظور اعمال مدیریت مناسب و تخصیص منابع مورد نیاز، با تشکیل ستاد مدیریت بحران می‌توان نسبت به پیشبینی شرایط ایجاد شده پس از زلزله اقدام و بهترین راهکار برای هر سناریوی محتمل را پیشنهاد داد. همچنین، توصیه میشود همه این راهبردها با انجام مانورهایی تمرین شوند و تجهیزات و منابع لازم در نقاط مختلف شهر تدارک دیده شوند. ضمن آن‌که باید در روند ساخت‌و‌سازها در مناطق مختلف به نقشه گسلهای تهران توجه و در این خصوص از فناوریهای نوین مقاومسازی در برابر زلزله استفاده شود.
مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، برای سنجش ارتباط بین متغیرهای تحقیق، پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل سه معیار اصلی و ۲۱ زیرمعیار بین ۱۰ نفر از کارشناسان مدیریت شهری، و آتش‌نشان‌های با سابقه شهر تهران توزیع شد. برای شناسایی معیارهای پژوهش، اولویت‌بندی زیرمعیارها و ارزیابی نحوه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری معیارها به‌ترتیب از تکنیک دلفی، روش ANP و تکنیک DEMATEL استفاده شد. همچنین، برای اولویت‌بندی و وزن‌دهی نهایی معیارها از نرم‌افزار سوپردسیژن استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص "مدیریت و منابع" با وزن نهائی ۰/۴۷۵ مهم‌ترین و مؤثرترین معیار بوده که از بیش‌ترین تعامل با سایر معیارها برخوردار بوده است. از طرفی، معیار "عملکرد زیرساخت‌های شهری" به‌عنوان تأثیرپذیرترین معیار شناخته شد. همچنین، زیرشاخص "طراحی ساختمان‌های ضدزلزله و ضدحریق" با وزن نهائی ۰/۰۹۵ اولویت اول را به‌خود اختصاص داد.
نتیجه گیری: به‌طور کلی، می‌توان اذعان داشت که به‌منظور اعمال مدیریت مناسب و تخصیص منابع مورد نیاز، با تشکیل ستاد مدیریت بحران می‌توان نسبت به پیشبینی شرایط ایجاد شده پس از زلزله اقدام و بهترین راهکار برای هر سناریوی محتمل را پیشنهاد داد. همچنین، توصیه میشود همه این راهبردها با انجام مانورهایی تمرین شوند و تجهیزات و منابع لازم در نقاط مختلف شهر تدارک دیده شوند. ضمن آن‌که باید در روند ساخت‌و‌سازها در مناطق مختلف به نقشه گسلهای تهران توجه و در این خصوص از فناوریهای نوین مقاومسازی در برابر زلزله استفاده شود.
فهرست منابع
1. Pakru N, Moosavi MS. Urban resilience assessment on earthquake (Case study: District 1 of Tabriz City). Appl Res Geogr Sci 2023; 23(68): 115-35 (In Persian).
2. Ray B, Shaw R. Changing built form and implications on urban resilience: loss of climate responsive and socially interactive spaces. Procedia Eng 2018; 212: 117-24. [DOI:10.1016/j.proeng.2018.01.016]
3. Gerami M, Mirzaei P. Performance assessment of special and intermediate steel moment resisting frames under post-earthquake fire. Bull Earthq Sci Eng 2020; 6(4): 87-106 (In Persian).
4. Mohammadzadeh B, Omidvar B. Presenting a new method to estimate the amount of water needed to deal with huge fires caused by earthquakes in urban areas. 10th National Conference on Urban Planning, Architecture, Civil Engineering and Environment, 2020; 12 P (In Persian).
5. Najafi A, Afzali R, Irani Haris S, et al. Investigating the position of political-administrative centers and institutions of the country in relation to earthquake-prone faults in Tehran metropolis. Iran's First Crisis Management Event in 2022, 2023; 19 p (In Persian).
6. Salimi Tari A, Babaei Semiromi F, Tabesh MR, et al. Determining the components of resilience with emphasis on environmental resilience in a possible earthquake in Tehran. Disaster Prev Manage Know 2021; 10(4): 395-407 (In Persian).
7. Feizizadeh B, Ghanbari A, Musazadeh A. GIS modeling of firebase of urban gas distribution networks and seismic effects in its intensification (Case study: District 1 of Tabriz Municipality). J Nat Environ Hazard 2022; 11(32): 87-108 (In Persian).
8. Gholami T, Amin Salehi F, Ghorbaninia Z, et al. Evaluating the possibility of fire occurrence after earthquake and the potential to deal with it through fault tree analysis in the district 12 of Tehran Municipality. 4th Annual Congress of Technology Development of Civil Engineering, Architecture and Urban Development of Iran, 2021; 18 p (In Persian).
9. Ghouchani M, Taji M, Darbaniyan M. Evaluation of the effective factors on increasing the risk of damages to urban buildings in post-earthquake fire crisis by AHP Method. Disaster Prev Manage Know 2019; 9(3): 293-306 (In Persian).
10. Vitorino H, Khiali V, Rodrigues H. Post-earthquake fire risk and loss assessment in urban areas. Innov Infrastruct Solut 2024; 9(1): 26. [DOI:10.1007/s41062-023-01333-0]
11. He Z, Chen H, Yan H, et al. Scenario-based comprehensive assessment for community resilience adapted to fire following an earthquake, implementing the analytic network process and preference ranking organization method for enriched evaluation II techniques. Buildings 2021; 11(11): 523. [DOI:10.3390/buildings11110523]
12. Davis C, Scawthorn C, Coles R, et al. November. Fire following earthquake risk assessment: the city of Los Angeles' efforts toward water system seismic resilience and sustainability. International Conference on Sustainable Infrastructure, 2019; pp 543-54. [DOI:10.1061/9780784482650.058]
13. Abdi S, Sobhanardakani S, Lorestani B, et al. Analysis and health risk assessment of phthalate esters (PAEs) in indoor dust of preschool and elementary school centers in city of Tehran, Iran. Environ Sci Pollut Res 2021; 28(43): 61151-62. [DOI:10.1007/s11356-021-14845-y]
14. Ranjbaran S, Sobhanardakani S, Cheraghi M, et al. Ecological and human health risks assessment of some polychlorinated biphenyls (PCBs) in surface soils of central and southern parts of city of Tehran, Iran. J Environ Health Sci Eng 2021; 19(2): 1491-1503. [DOI:10.1007/s40201-021-00705-x]
15. Rahimi Juneghani A, Nooraie H. Evaluation of the physical-functional resilience of Isfahan City center using spatial statistics methods and ELECTRE. Geo-Spat Inf Sci 2024;
https://doi.org/10.1080/10095020.2024.2334744 [DOI:10.1080/10095020.2024.2334744.]
16. Bakhshi Birjandi H. Survey the management approaches for post-earthquake fire. The 20th National Conference on Urban Planning, Architecture, Civil Engineering and Environment, 2023; 7 p (In Persian).
17. Himoto K, Suzuki K. Computational framework for assessing the fire resilience of buildings using the multi-layer zone model. Reliability Engineering & System Safety, 2021; 216: 108023. [DOI:10.1016/j.ress.2021.108023]
18. Raiesian M, Ilanloo M, Ebrahimi L, Bozorgmehr K. Comprehensive analysis of urban resilience in the face of earthquake risk (Case study: Sari city). Environ Hazar Manage 2021; 7(4): 383-400 (In Persian).
19. Ongkowijoyo CS, Doloi H. Risk-based resilience assessment model focusing on urban 16. infrastructure system restoration. Procedia Eng 2018; 212: 1115-22. [DOI:10.1016/j.proeng.2018.01.144]
20. Risco GV, Zania V, Giuliani L. Numerical assessment of post-earthquake fire response of steel buildings. Safety Science, 2023; 157: 105921. [DOI:10.1016/j.ssci.2022.105921]
21. Valizadeh H, Sobhanardakani S, Kargari N. Prioritization of the effectiveness factors on the safety education for employees of the Fardis Fire Protection Organization using Multi-Criteria Decision-Making Model. J Environ Health Eng 2024; 11(3): 268-86 (In Persian). [DOI:10.61186/jehe.11.3.268]
22. Arab Mohammadi H. Assessing the performance of buildings during post-earthquake fire. Fifth International Conference and Exhibition of Fire and Urban Safety, 2022; 8 p (In Persian).
23. Zare M. Safety evaluation of Tehran against post-earthquake fire. Third National Conference on Urban Fire Service & Safety, 2018; 7 p (In Persian).
24. Shariat Alavi M, Shapouri S. Assessing the risk of post-earthquake fire and presenting risk reduction strategies in Qazvin and Markazi Provinces. Sci J Rescue Relief 2020; 12(4): 254-69. [DOI:10.32592/jorar.2020.12.4.3]
25. Lou T, Wang W, Izzuddin BA. A framework for performance-based assessment in post-earthquake fire: Methodology and case study. Eng Struct 2023; 294:116766. [DOI:10.1016/j.engstruct.2023.116766]
26. Gulum P, Ayyildiz E, Gumus AT. A two level interval valued neutrosophic AHP integrated TOPSIS methodology for post-earthquake fire risk assessment: An application for Istanbul. Int J Disast Risk Reduct 2021; 61: 102330. [DOI:10.1016/j.ijdrr.2021.102330]
27. Vitorino H, Khiali V, Rodrigues H. Post-earthquake fire risk and loss assessment in urban areas. Innovative Infrastructure Solutions,2024; 9: 26. [DOI:10.1007/s41062-023-01333-0]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
