استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده: (2823 مشاهده)
زمینه و هدف: توسعه‌ی ناپایدار کشاورزی و آبزیپروری در حریم بسیاری از رودخانه ها سبب کاهش کیفیت آبهای جاری آن‌ها شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه ی قزل‌اوزن با استفاده از شاخص‌های کیفی متداولِ آبهای سطحی، در محدوده‌ی استان زنجان است. روش بررسی: 18 ایستگاه در طول رودخانه‌ی قزل اوزن بر اساس معیارهای استاندارد شامل نوع کاربری اراضی، زمینشناسی، نقاط دارای تنوع زیستی، دسترسی و پراکندگی در امتداد رودخانه انتخاب گردید. ویژگی‌های اکسیژن محلول، دما، کدورت و هدایت الکتریکی درمحل نمونهبرداری و مقدار کلیفرم مدفوعی، خواست اکسیژن بیوشیمیایی، خواست اکسیژن شیمیایی، فسفات، نیترات، نیتریت، آمونیاک، سولفات و کلر در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. یافتهها: اختلاف معنیداری در میزان کلیفرم رودخانه با استاندارد وجود دارد. هم‌چنین نتایج شاخص‌های کیفیت آب بیانگر تاثیرات بسیار زیاد کشت زیتون در طارم و آبزیپروری در ماهنشان است. از میان تمام متغیرهای کیفی مورد مطالعه، نیترات و کلیفرم مدفوعی در بین دو منطقه طارم و ماهنشان اختلاف معنیداری داشتند. بالاترین وضعیت کیفی مربوط به ایستگاه 7 که دسترسی کمتری برای توسعه فعالیتهای انسانی وجود داشت، بود. براساس انطباق نتایج شاخصها با کاربری اراضی (واقعیت زمینی)، نتایج شاخص کیفی آبهای سطحی ایران بدلیل بهرهگیری از متغیرهای کیفی بیشتر و تطابق کاملتر، عملکرد بهتری نشان داد. نتیجهگیری: کشت زیتون در منطقه طارم و توسعه ناپایدار آبزیپروری در ماهنشان مهم‌ترین دلایل کاهش کیفیت آب است. در این راستا، توجه به مدیریت جامع منابع آب، آموزش بومیان، ارزیابی اثرات محیطزیستی و تعیین توان اکولوژیک سرزمین باید مورد توجه باشد.
Aazami J, KianiMehr N, Zamani A, Abdolahi Z, Zarein M, Jafari N. Water Quality Assessment of Ghezelozan River in Zanjan Province Using NSFWQI, IRWQI and Liou. jehe 2019; 6 (4) :385-400 URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-670-fa.html
اعظمی جابر، کیانی‌مهر ناصر، زمانی عباسعلی، عبدالهی زهرا، زارعین محمد، جعفری ناصر. ارزیابی سلامت کیفی آب رودخانه قزل‌اوزن در محدوده استان زنجان با استفاده از شاخص‌هایNSFWQI ،IRWQISC و Liou. مجله مهندسی بهداشت محیط. 1398; 6 (4) :385-400
