دوره 12، شماره 2 - ( 12-1403 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 170-152 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hasanzadeh M, Haghdoust Ghahramanlou N, Hessari B. Local analysis of areas prone to artificial feeding of underground water resources in the Rozae Chai River catchment of Urmia. J Environ Health Eng 2025; 12 (2) :152-170
URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-1061-fa.html
حسن زاده مهدی، حقدوست قهرمانلو نورعلی، حصاری بهزاد. تحلیل مکانی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی درحوضه آبریز رودخانه روضه چای ارومیه. مجله مهندسی بهداشت محیط. 1403; 12 (2) :152-170

URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-1061-fa.html

تحلیل مکانی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی درحوضه آبریز رودخانه روضه چای ارومیه
مهدی حسن زاده* ، نورعلی حقدوست قهرمانلو ، بهزاد حصاری
دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده:   (152 مشاهده)

زمینه و هدف: در‌ دهه‌های اخیر افزایش روزافزون جمعیت وتغییر الگوهای مصرف آب جوامع منجر به برنامه‌ریزی و مدیریت مدرن منابع آب شده‌است. ازمهمترین راهکارهای مدیریتی منابع‌آب‌زیرزمینی می‌توان به‌جبران این منابع ازطریق تغذیه مصنوعی و بهره‌برداری با‌توجه به‌ظرفیت آبخوان‌ها اشاره‌نمود. هدف‌این پژوهش مدلسازی و تحلیل مکانی مناطق مستعد تغذیه مصنوعی منابع آب‌زیرزمینی درحوضه آبریز رودخانه‌روضه‌چای ارومیه به‌روش فرآیند تحلیل‌سلسله مراتبی از ۸ لایه با عناوین نفوذپذیری‌سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال‌آبخوان، کیفیت‌آب‌زیرزمینی، شیب، کاربری اراضی، فاصله‌از‌رودخانه و فاصله تا روستا‌‌بود‌ه‌‌است.

مواد و روش ها: پس‌از تهیه لایه‌های مرتبط، لایه‌ها فازی شده و وزن‌دهی به‌روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام‌گرفت و ماتریس دوبه‌دویی عوامل مختلف برای این منظور ایجاد گردید. در‌خروجی این مدل، بیشترین وزن‌ها به‌ترتیب به نفوذپذیری‌سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال‌آبخوان اختصاص‌داده‌شد. درنهایت مناطق مستعد شناسایی و با منحنی Roc ارزیابی‌گردید. 

یافته ها: نتایج نشان داد براساس نقشه‌های پهنه‌بندی، مستعدترین نواحی به‌منظور تغذیه آب‌زیرزمینی متعلق به نواحی مرکزی دشت می‌باشد، همچنین علت تأثیر،3 عامل اولیه شامل نفوذپذیری سطحی، ضخامت ناحیه غیراشباع، قابلیت انتقال‌‌آبخوان با وزن‌های بالاو‌شیب‌کم آن نواحی (شیب ۰ تا ۲ درصد) می‌باشد، نواحی‌غربی و ورودی دشت به‌علت قابلیت انتقال آبخوان خیلی‌کم وشیب‌زیاد و همچنین بالا بودن ضخامت ناحیه غیراشباع در پهنه‌بندی نهایی کم‌ترین پتانسیل تغذیه را نشان داد. سطح زیر منحنی ROC مناطق مستعد، برابر ۰/۹۸ بوده و نشانگر‌ دقت بالای نتایج‌است . 

نتیجه گیری: درنهایت می‌توان بیان کرد که استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره برای طراحی ساختار،ارزیابی و اولویت‌بندی‌گزینه‌های تصمیم و به کارگیری GIS برای ‌تجزیه ‌و تحلیل حجم بالای داده‌های‌جغرافیایی‌درکنار منطق فازی می‌تواند ما را در اجرای صحیح و دقیق مکان‌یابی محل‌های تغذیه مصنوعی‌کمک‌کند.

واژه‌های کلیدی: تحلیل مکانی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تغذیه مصنوعی منابع آب زیرزمینی، دشت ارومیه
متن کامل [PDF 2339 kb]   (19 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/6/12 | پذیرش: 1403/10/18 | انتشار: 1403/12/12
فهرست منابع
1. Bazrafshan J, Khalili A, Zad-Parsa S, et al. Documentary Study of the Situation of Agricultural Water Resources and Uses in Iran: Analysis of the Current Situation, Pathology and Solutions to the Challenges. Strategic Research J Agric Sci Nat Resour 2021;6(1): 35-50 [In Persian].
2. Shafa NS, Babazadeh H, Aghayari F, Saremi A. Optimal utilization of groundwater resources and artificial recharge system of Shahriar plain aquifer, Iran Phys Chem Earth Parts A/B/C 2023;129: 103358 [In Persian]. [DOI:10.1016/j.pce.2023.103358]
3. Rani M, Pande A, Kumar K, et al. Investigation of groundwater recharge prospect and hydrological response of groundwater augmentation measures in Upper Kosi watershed, Kumaun Himalaya, India.J Groundw Sustain Dev. 2022;16: 100720. [DOI:10.1016/j.gsd.2021.100720]
4. Karimi H EN, Rostami N, Azami A. The use of geographic information system in locating suitable places for flood spreading (case study of Mehran plain, Ilam province).The first conference of new ideas and technologies in geographical sciences2016 [In Persian].
5. Azareh A. Evaluating Groundwater Resources Potential in Herat-Marvast Plain Using a Combined Method of Analytic Hierarchy Process and Fuzzy Logic. J Irrig Water Eng. 2023;13(3): 234-50 [In Persian].
6. CHabok BM, Hassanzadeh NM, Ebrahimi KZ. Site Selection Of Flood Water Spreading Project Using Analytical Hierarchical Processing (AHP) Model (Case Study: Eshghabad Watershed-Tabas). 2011;4(13):31-38 [In Persian].
7. Saaty T. The analytical Hierarchy process. McGroww-Hill. Inc; 1980. [DOI:10.21236/ADA214804]
8. Pourrazavi Vali H. Application of geographic information system (GIS) in route design. 2016.
9. Jamour R, Eilbeigy M. Site Selection and Determination of the Most Suitable Artificial Recharge Method in the Minab Plain Based on AHP Method. J Environ Water Eng. 2019;5(2): 166-73 [In Persian].
10. Moghaddam S, Ahmadi H, Zeynalzadeh K, Hessari B. Potential location of renewable groundwater in Urmia Lake basin by AHP analysis and spatial fuzzy technique (case study: Urmia plain). J Hydrogeol 2020;5(2): 142-53 [In Persian].
11. Khodaiari M, Hessari B, Ahmadi H, Mohammadpour M. Evaluation of artificial recharge project efficiency for groundwater recovery with mathematical modeling (A case study on Firuraq of Khoy Plain in West Azerbaijan province). Hydrogeology. 2023;8(1): 170-86 [In Persian].
12. Saaty TL. Applications of analytical hierarchies. Math Comput Simulate. 1979;21(1): 1-20 [DOI:10.1016/0378-4754(79)90101-0]
13. Saaty TL. A scaling method for priorities in hierarchical structures. J Math Psychol. 1977;15(3): 234-81. [DOI:10.1016/0022-2496(77)90033-5]
14. Qudsipour H. AHP Hierarchical Analysis Process. Amir Kabir University of Technology 2012. 200p [In Persian].
15. Duman T, Can T, Gokceoglu C, et al. Application of logistic regression for landslide susceptibility zoning of Cekmece Area, Istanbul, Turkey. Environ Geol. 2006;51: 241-56 [DOI:10.1007/s00254-006-0322-1]
16. Nassimi A, Zare M. Site selection of basins for artificial recharge of groundwater in Boushkan Catchment based on analytical hierarchical process (AHP). Water Soil Sci. 2015;25(1): 125-41 [In Persian].
17. Imani B, Jafarzadeh J. Investigating the quality of potable groundwater in rural areas using geostatistical analysis in geographic information system - Case study: Ardabil City. Geogr Data. 2023;32(127) [In Persian].
18. Sadeghi A-R, Hosseini SM, Yamani M, Jafa-Beiglou M. Site-selection of groundwater artificial recharge in Sharif-Abad aquifer with emphasis on hydrogeomorphological characteristics. Res Earth Sci. 2022;13(1): 100-16 [In Persian].
19. Mahdavi A IM, Najafabadi Ram, Tabatabai S. Locating suitable areas for artificial feeding of underground aquifers by fuzzy logic method in Shahrekord plain watershed. Water and soil science . (Isfahan University of Technology) 2011;15(56): 63-78.
20. Nizam A MRS, Farideh A, Zainab Z. Site Selection Flood Spreading For Artificial Recharge In The North Of Andimeshk. Quarterly Geogr J Territory. 2012;8(32): 99-112 [In Persian].
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله مهندسی بهداشت محیط می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 All Rights Reserved | Journal of Environmental Health Enginering

Designed & Developed by : Yektaweb