دوره 9، شماره 1 - ( 9-1400 )
جلد 9 شماره 1 صفحات 72-59 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Younesian M, Cheraghi M, Sobhanardakani S, Lorestani B, Merrikhpour H. Assessing the effects of bio-organic and chemical fertilizers application on absorption of macronutrients and heavy metals in vegetables (Case study: Lepidium sativum). J Environ Health Eng 2021; 9 (1) :59-72
URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-897-fa.html
URL: http://jehe.abzums.ac.ir/article-1-897-fa.html
یونسیان مریم، چراغی مهرداد، سبحان اردکانی سهیل، لرستانی بهاره، مریخ‌پور هاجر. بررسی اثر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی بر جذب عناصر پر مصرف و فلزات سنگین در سبزیجات (مورد مطالعه؛ گونه شاهی: Lepidium sativum). مجله مهندسی بهداشت محیط. 1400; 9 (1) :59-72
دکترای تخصصی علوم محیط‌زیست، دانشیار گروه محیط‌زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
چکیده: (1189 مشاهده)
زمینه و هدف : استفاده طولانی‌مدت از لجن فاضلاب و کود منجر به تجمع عناصر سنگین در خاک میشود که این موضوع ممکن است موجب جذب بیش‌تر از حد این عناصر توسط گیاه و به‌تبع آن ورود این عناصر سمی به زنجیر غذایی انسان و حیوان شود. لذا، این تحقیق با هدف بررسی جذب فلزات سنگین و عناصر پر مصرف در سبزی شاهی کشت‌شده در خاکهای تحت تیمارهای مختلف کود و لجن انجام شد.
مواد و روشها: این پژوهش توصیفی، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط و شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای مورد ارزیابی شامل تیمار با کود شیمیایی (دی آمونیوم فسفات)، کمپوست لجن هاضم بی‌هوازی، کمپوست لجن بدون عمل هضم و لجن خام در مقادیر وزنی 28، 57 و 115 گرم و تیمار شاهد بود. غلظت عناصر سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک و عناصر پر مصرف شامل فسفر، ازت و کربن در برگ سبزی شاهی به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد و دادهها با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار آماری SPSS پردازش شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت آرسنیک و ازت (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به ترتیب با مقادیر 592/0 و 2/10 و بیشینه میانگین غلظت کادمیوم، جیوه، سرب و عناصر کربن و فسفر (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به‌ترتیب با 956/0، 701/0، 25/1، 5/98 و 3/10 در هر دو مورد به تیمار 115 گرم کود دی آمونیوم فسفات مربوط بود. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمار کود، لجن و شاهد و بین مقادیر 28، 57 و 115 گرم تیمار کود و لجن در سبزی شاهی از نظر غلظت فلزات سنگین و عناصر پر مصرف تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت (050/0 > p).
نتیجه‌گیری: از آن‌جا که افزایش مقدار مصرف کود و لجن به خاک منجر به افزایش غلظت فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی شده است، لذا، می‌بایست در استفاده از کود و لجن در زمین‌های کشاورزی دقت نظر صورت گیرد. همچنین، مشخص شد که بیشینه جذب فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی به‌ترتیب مربوط به تیمار لجن خام و کود دی آمونیوم فسفات بود که نشان‌دهنده کیفیت بهتر کود کمپوست نسبت به کود شیمیایی و لجن خام است.
مواد و روشها: این پژوهش توصیفی، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط و شرایط گلخانه انجام شد. تیمارهای مورد ارزیابی شامل تیمار با کود شیمیایی (دی آمونیوم فسفات)، کمپوست لجن هاضم بی‌هوازی، کمپوست لجن بدون عمل هضم و لجن خام در مقادیر وزنی 28، 57 و 115 گرم و تیمار شاهد بود. غلظت عناصر سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک و عناصر پر مصرف شامل فسفر، ازت و کربن در برگ سبزی شاهی به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد و دادهها با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار آماری SPSS پردازش شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت آرسنیک و ازت (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به ترتیب با مقادیر 592/0 و 2/10 و بیشینه میانگین غلظت کادمیوم، جیوه، سرب و عناصر کربن و فسفر (میلی‌گرم در کیلوگرم) در سبزی شاهی به‌ترتیب با 956/0، 701/0، 25/1، 5/98 و 3/10 در هر دو مورد به تیمار 115 گرم کود دی آمونیوم فسفات مربوط بود. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمار کود، لجن و شاهد و بین مقادیر 28، 57 و 115 گرم تیمار کود و لجن در سبزی شاهی از نظر غلظت فلزات سنگین و عناصر پر مصرف تفاوت معنی‌دار آماری وجود داشت (050/0 > p).
نتیجه‌گیری: از آن‌جا که افزایش مقدار مصرف کود و لجن به خاک منجر به افزایش غلظت فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی شده است، لذا، می‌بایست در استفاده از کود و لجن در زمین‌های کشاورزی دقت نظر صورت گیرد. همچنین، مشخص شد که بیشینه جذب فلزات سنگین و عناصر پرمصرف در سبزی شاهی به‌ترتیب مربوط به تیمار لجن خام و کود دی آمونیوم فسفات بود که نشان‌دهنده کیفیت بهتر کود کمپوست نسبت به کود شیمیایی و لجن خام است.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
